Hala Spodek w Katowicach ma już 49 lat

Katowicki Spodek po raz pierwszy przyjął swoich gości 9 maja 1971 r. Jest jedną z architektonicznych ikon miasta, obiektem rozpoznawalnym na całym świecie ze względu na bogatą historię imprez rozrywkowych, sportowych, wystawienniczych i kongresowych.

49 lat temu otwarte zostały bramy wejściowe katowickiego Spodka. Przed publicznością liczącą ponad 12 tys. osób wystąpił zespół „Śląsk" oraz Anna German i Ewa Decówna. Od tego czasu Spodek jest areną licznych wydarzeń, występów, imprez, rozgrywek sportowych, wystaw, targów i konferencji. Razem z tzw. satelitami (basen, sala gimnastyczna) pełni również funkcje rekreacyjne dla mieszkańców regionu.

 W Spodku swoje pierwsze koncerty w Polsce zagrali tacy artyści i zespoły jak: Alice in Chains, Genesis, Jean-Michel Jarre, Metallica, Mike Oldfield, The Cure. W katowickiej hali występowali także: Brian Adams, Black Sabbath, Joe Cocker, Eric Clapton, Chris Rea, Depeche Mode, Deep Purple, Elton John, Korn, Iron Maiden, Robert Plant i Jimmy Page, Cliff Richard, Sting, Saxon, The Kelly Family, Tina Turner, Rammstein, Robbie Williams oraz Slipknot.

Spodek to również arena sportowych emocji i gospodarz wielkich wydarzeń rangi mistrzostw świata m.in. w piłce siatkowej mężczyzn, w hokeju na lodzie, piłce ręcznej kobiet, kulturystyce, podnoszeniu ciężarów, akrobatyce sportowej, a także mistrzostw Europy: w zapasach, lekkoatletyce, piłce ręcznej mężczyzn oraz koszykówce kobiet. Od 2013 r. odbywają się w nim światowe finały turnieju Intel Extreme Masters (IEM).

Katowicka hala gości także wiele imprez o charakterze targowym, wystawienniczym, konferencyjnym i kongresowym. Spodek, razem z bezpośrednio połączonym z nim nowoczesnym Międzynarodowym Centrum Kongresowym, wyróżnia się szczególnym potencjałem do organizacji różnego rodzaju wydarzeń. Obiekty uhonorowane zostały tytułem podkreślającym największą multifunkcyjność w Polsce – MP Power Multi Venue 2018 w konkursie Meeting Planner Power Awards. 

Gdy tylko zniesione zostaną ograniczenia wprowadzone w związku z pandemią COVID-19, w Spodku ponownie na co dzień korzystać będzie można z oferty rekreacyjno-sportowej basenu, siłowni, sali gimnastycznej, a w sezonie zimowym – lodowiska. W gotowości do przeprowadzenia kolejnej edycji są także organizatorzy wakacyjnego konceptu Gastro Fajer –nocnego marketu ze stoiskami street food, didżejami i muzyką na żywo. Zarządca Spodka, w miarę dostępności, organizuje także zwiedzanie obiektu. 

 W obecnej na rynku od blisko 50 lat Hali Spodka realizowane są działania zmierzające do zwiększenia atrakcyjności oraz poprawy komfortu korzystania z legendarnego obiektu. W 2019 roku nowy wygląd, choć inspirowany okresem, w którym powstawał Spodek, czyli przełomem lat 1960/1970, zyskały m.in. kioski gastronomiczne na antresoli Spodka. Finalizowany jest również remont toalet, finansowany przez Urząd Miasta Katowice, prowadzony zgodnie z projektem pracowni Wojciecha Gwizdaka 2G Studio, laureata konkursu zrealizowanego przez PTWP Event Center we współpracy z SARP Oddział Katowice.

Od 2 maja 2016 roku Spodkiem zarządza firma PTWP Event Center. Przez cztery lata (uwzględniając dane zebrane do końca lutego br.) obiekt odwiedziło ponad 2 mln uczestników biorących udział w blisko tysiącu różnych wydarzeń.

***

Ciekawostki z historii Spodka

Projekt
Architektów, którzy zaprojektowali Spodek, wybrano w 1959 roku w konkursie ogłoszonym przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. W skład zespołu projektantów z Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego z Warszawy weszli architekci: Maciej Gintowt i Maciej Krasiński. Wykonawcą konstrukcji został Andrzej Żórawski. Budowa trwała od roku 1964 do 1971. 

Latający talerz
Spodek wygląda jak latający talerz nie tylko w efekcie wizjonerskiego projektu graficznego, ale głównie matematycznych i architektonicznych przeliczeń. Jego konstrukcja jest okrągła i w kształcie ściętego stożka dlatego, że architekci wyliczyli, iż tylko taka forma może wytrzymać wstrząsy górnicze. Dodatkowym zabezpieczeniem jest bardzo mała powierzchnia, którą Spodek, mimo ogromnej kubatury (341 tys. m sześciennych i 29 470 m kw. powierzchni użytkowej), styka się z ziemią.

30 tysięcy łusek
Na elewacji Spodka jest około 30 tysięcy łusek. Wymieniono je w 2011 r. w trakcie remontu elewacji. Obecnie są aluminiowe, oryginalne były azbestowo-cementowe; gdy je ściągano, z elewacji usunięto około 100 ton azbestu.

Spodek i dwa stożki?
Spodek miał być znacznie większym kompleksem – dziś składa się z hali sportowej, lodowiska, sali gimnastycznej i hotelu. Na etapie projektowym planowano również budowę sali gimnastycznej i lodowiska oraz dwóch pływalni, które miały przyjąć kształt dwóch uciętych stożków i stanowić przeciwwagę dla bryły lodowiska.

Tupot 4 tys. żołnierzy
Jeszcze w trakcie robót budowlanych, budowa obiektu stanęła pod znakiem zapytania. Architekci z Gliwic i Warszawy mieli obawę, że konstrukcja Spodka, gdy znikną podpory, może się zawalić kiedy na widowni zasiądą ludzie. Zdecydowano wówczas o przeprowadzeniu próby. Przed końcem prac wpuszczono do środka ponad 4 tys. żołnierzy, którzy równocześnie zaczęli tupać i podskakiwać, w ten sposób testując halę. Okazało się, że wibracje mieszczą się w normie, a konstrukcja jest wytrzymała.

Uroczyste otwarcie
9 maja 1971 r. otwarto katowicki Spodek, największy i najnowocześniejszy obiekt widowiskowo-sportowy w Polsce, w obecności ponad 12 000 gości. W wielkiej gali wystąpił zespół „Śląsk", Anna German oraz Ewa Decówna.

Spotkanie z dyktatorem, Wielka Wystawa Samochodów
7 czerwca 1972 roku w Spodku wystąpił Fidel Castro. Na spotkanie z dyktatorem przywieziono 10 tys. „dobrowolnych" widzów. Później odbyła się Wielka Wystawa Samochodów, w trakcie której po raz pierwszy prezentowany był fiat 126p. W ciągu siedmiu dni malucha zobaczyło 250 tys. osób.

Największy ekran kinowy
W Spodku działało kiedyś kino, a ekran w hali należał do największych w Polsce, miał wymiary 22 na 14 metrów. W 1973 roku aż 104 tys. widzów obejrzało w hali „W pustyni i w puszczy", a ponad 60 tys. "Ojca Chrzestnego”.

Rekordowa frekwencja
To właśnie w Spodku został pobity rekord frekwencji na widowni w rozgrywkach Ligi Światowej w Siatkówce Mężczyzn. W 2001 roku, gdy w katowickiej hali rozgrywano eliminacje i finał LŚ, na trybunach zasiadło prawie 50 tys. kibiców.

Lokalizacja
Pierwotnie hala Spodka miała się znajdować w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku, w którym ostatecznie wybudowano Stadion Śląski. Przedstawiony przez architektów Spodka – Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego – śmiały projekt, bardzo awangardowy w epoce socrealizmu, wydał Jerzemu Ziętkowi, ówczesnemu wojewodzie katowickiemu tak atrakcyjny, że zdecydowano o zmianie lokalizacji.

Fakty i liczby

338 732 m³ – kubatura całego obiektu

29 473 m² – powierzchnia użytkowa

35 sektorów, w tym sektor VIP

7 776 – liczba stałych miejsc siedzących

11 036 – łączna liczba miejsc siedzących

11 tys. osób mieszczą trybuny hali widowiskowej Spodek

126 m – rozpiętość przykrycia hali

0,5 km – spacer po koronie hali

26 m – średnica kopuły

32 m – wysokość od płyty do wierzchołka

7 ha – Hala Spodka wraz z uzupełniającymi obiektami użytkowymi tworzą wielofunkcyjny kompleks na obszarze blisko 7 ha.